Askeri Sonuçlar
Yunan ordusu mağlup oldu ve uzun süre toparlanamayacak şekilde imha edildi. 200.000 mevcutlu ordunun 120.000-130.000 kişinin öldüğü, yaralandığı ve esir edildiği tahmin edilmektedir.
Büyük Zafer’in Türk milletine insan zayiatı yönünden maliyeti ise 2318 şehit, 9360 yaralı, 101 esir ve 1697 kayıp olmak üzere toplam 13.476 kişidir.
Büyük Taarruz’da Türk ordusunun zayiat oranı % 6.3, Yunan ordusunun zayiat oranı ise %65’tir (on misli).
Kazanılan zafer, Türk topraklarının işgal kuvvetlerinden tamamen temizlenmesini sağladı.
Bu günün Türk askerine, gerektiğinde nelere muktedir olabildiğinin örneğini verdi. BU zafer, jeopolitik bir düşünceyi de doğruladı “Anadolu istila edilemez.”
Türk milleti ne kadar zayıf olursa olsun yine bir ordu çıkarır ve vatanı için savaşır. Savaşmak zorundadır da. BU nedenledir ki İkinci Dünya Savaşı’nda ne Hitler ne de Stalin Türkiye’ye taarruz edemedi.
Atatürk Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz’la dünya askeri tarihinde ilk defa “topyekun savaş”ın örneğini verdi.
Siyasi Sonuçlar
Askeri güçle kabul ettirilmek istenen Sevr Anlaşması, Türk askeri gücü ile muharebe sahasında yırtılmış oldu. Lozan Barış Anlaşması’nın yapılmasını sağladı. Türkiye Misak-ı Milli’nin coğrafi hedeflerine ulaştı.
Bu zafer, 4000 yıllık Türk tarihinde en uzun barış dönemini sağladı. Ancak büyük zaferler, uzun süreli barış dönemleri sağlarlar.
Türk’ün zaferi karşısında Yunanlılar’ın yenilgisi de o kadar ağır olmuştur. Yunanlılar yenilgiden sonra;
Krallarını kovdular.
Yenilgiden birkaç gün sonra büyük askeri ihtilal oldu.
“Büyük Yunanistan” hayali peşinde koşan Başbakan Venizelos Yunanistan’dan kaçtı.
Yenilgiden sorumlu tutulan başkomutan ve başbakan idama, bir amiral ve bir general müebbed hapse mahkum edildi.
Yunanlılar bu yenilgiden maddi ve manevi olarak o kadar yıkılmıştır ki, yenilginin sonuçları bugünkü Türk-Yunan ilişkilerinin kaynakları olmuştur.
Atatürk, Büyük Taarruz’da düşmanı yenmeyi, zaferi sadece bir araç olarak görmüştür ve zaferden sonra şöyle demiştir: “Hiçbir zafer gaye değildir. Zafer ancak kendisinden daha büyük olan bir gayeyi elde etmek için belli başlı vasıtadır.
Sosyal Sonuçlar
Türk milletinin “esir edilemez” bir millet olduğunu bir kez daha ispatladı.
Türk’ün, devlet kurucu, teşkilatçı, yoktan bir ordu var eden bir millet olduğunu ispatladı.
Türk’ün, büyük devlet adamları ve komutanlar yetiştiren “asker millet” olduğu bir kez daha gösterildi.
Bu nitelikleri ile sömürgeci devletlerin ellerinde esir olan bütün mazlum milletlere örnek oldu.
Bu zafer, Türk inkılabının temel taşı oldu ve modern Türkiye’nin doğuşunu başlattı.
(*) Tnk. Kur. Alb. Dr. İsmet GÖRGÜLÜ’nün “Büyük Taarruz” adlı eserinden alınmıştır.